زراعت دنيا جي سڀ کان قديم ڪرت آهي، اها هزارين سالن کان هلندي پئي اچي، انهيءَ زماني ۾ ئي ماڻهن اهو ڄاڻي ورتو هو ته قلمن ۽ بجن مان ٻوٽا ڪيئن اپائجن ۽ جانور ڪيئن پالجن. اسان جو ملڪ هڪ زرعي ملڪ آهي. سنڌ صوبي ۾ هزارن سالن کان سنڌو درياهَه جي ميداني علائقي ۾ ڀلين زمينن ۾ زراعت ٿيندي اچي ٿي. ڪيترين ئي صدين کان کيتيءَ جو سڄو دارومدار انسان جي پورهئي تي آهي، هاري ڍڳن جي مدد سان زمين کيڙي، مال جو ڀاڻ وجھي زمين کي زرخيز بڻائيندا آهن ۽ پوءِ فصلن ۾ لابارو وجھندا آهن. پر هاڻي فصل پوکڻ ۽ لڻڻ جون مشينون ايجاد ٿيڻ سان ٿوري ڪم سان گهڻي اپت ٿئي ٿي.
دنيا جي آبادي وڌڻ سان خوراڪ جون ضرورتون به وڌي رهيون آهن، جنهن ڪري سائنسدانن بهتر مشينون، اثرائتا ڀاڻ ۽ جيت مار دوائون ايجاد ڪري ورتيون آهن ته جيئن پيداوار کي وڌائي سگهجي.
جيتوڻيڪ هاڻي پوکيءَ جا طريقا بدلجي ويا آهن پر سنڌ ۾ اڃا تائين پراڻا طريقا هلندا پيا اچن.
سنڌ ۾ پوکيءَ جون ٻه مندون آهن: هڪڙي ڪتي يا خريف ۽ ٻي چيٽ يا ربيع. خريف جا فصل ڪپهه، ساريون مڪئي، جوئر ۽ ڪمند آهن ۽ ربيع جا فصل ڪڻڪ، چانور، مسور، توريو ۽ سرنهن يا ڄانڀو آهن.
فصلن کي ٻن ڀاڱن ۾ ورهايو ويو آهي. هڪڙا اناج وارا فصل سڏجن، جيئن ڪڻڪ ۽ چانور وغيره ۽ ٻيا ناڻي وارا فصل جيئن ڪپهه ۽ ڪمند.
