سنڌ ۾ ڄام تماچي نالي هڪ مشهور حڪمران ٿي گذريو آهي. سندس دور ۾ ڪينجهر ڍنڍ تي رهندڙ هڪ مهاڻي جي ڌيءُ پنهنجي حسن ۽ خوبصورتيءَ جي ڪري تمام گهڻي مشهور هئي. سندس نالو نوري هو. جنهن کي جيڪو به ڏسندو هو ته ڏسڻ سان ئي مٿس موهجي پوندو هو.
هڪڙي ڏينهن ڄام تماچي ڪينجهر جي سير تي ويو. جتي سندس نظر وڃي نوريءَ تي پئي. سندس حسن ۽ جمال ڏسي هن ساڻس شادي ڪرڻ جو ارادو ڪيو، ۽ پوءِ نوريءَ جي والدين سان ڳالهائي هن سان نڪاح ڪيائين. هڪ ڏينهن بادشاهه پنهنجي محل ۾ رهندڙ سڀني راڻين کي گهرائي چيو ته ”اوهان مان جيڪا به راڻي سهڻا ڪپڙا پائيندي ۽ سهڻو سينگار ڪري ايندي، ان کي آءٌ پٽ راڻي بڻائيندس ۽ ان سان گڏ ٻيڙيءَ تي ڪينجهر جو سير ڪندس“. هر ڪا راڻي تيل ڦليل ڪرڻ ۾ لڳي وئي پر نوري ويچاريءَ اهو وڳو پاتو، جنهن ۾ بادشاهه کيس پهريون ڀيرو ڏٺو هو ۽ مٿس موهجي پيو هو، جڏهن بادشاهه محل ۾ آيو ته کيس نوريءَ جو حسن ٻين کان وڌيڪ وڻيو. هن اعلان ڪيو ته ”آءٌ نوريءَ کي پنهنجي ”پٽ راڻي“ بنايان ٿو، جيڪا هار سينگار کان وڌيڪ پنهنجي حياءَ ۽ سيرت ۾ سرس آهي.“ ۽ پوءِ نوريءَ کي ساڻ ڪري ڪينجهر جو سير ڪيو.
شاهه سائين پنهنجي رسالي جي ”سُر ڪاموڏ“ ۾ ان واقعي کي خوب ڳايو آهي. پاڻ هڪ بيت ۾ ان واقعي جو اظهار هن ريت ڪيو اٿس.
مَئي هٿ ۾ مڪڙي، ڄام هٿ ۾ ڄار،
سارو ڏينهن شڪار، ڪينجهر ۾ ڪالهه هو.
بادشاهه ڄام تماچيءَ نوريءَ جي ڪري ڪينجهر جي مهاڻن تان سمورو محصول معاف ڪري ڪينجهر ڍنڍ جي ڪمائيءَ جو مالڪ بڻائي ڇڏيو.
